• 25.03.2020
  • Inne
  • Jak rozwijać odporność psychiczną? W obecnych czasach i nie tylko...

    Jak rozwijać odporność psychiczną? W obecnych czasach i nie tylko...

    Filozof grecki Heraklit z Efezu rzekł kiedyś tak: Jedyną stałą rzeczą w życiu jest zmiana.

    W dobie atakującego nas koronawirusa słowa te nadal są bardzo trafne i aktualne... Wszystkim doskwiera ta nieoczekiwana zmiana. Jesteśmy zmuszeni być w niej i jakoś sobie z nią radzić.

    Co zrobić, żeby przetrwać ten okres? Co warunkuje nasze reakcje i zachowania?

    Podpowiedzi możemy szukać m.in. w koncepcji odporności psychicznej. Autorzy książki, „Odporność psychiczna” Clough & Strycharczyk, odporność psychiczną definiują jako:

    cechę osobowości, determinującą w znacznym stopniu, w jaki ludzie reagują na wyzwania, stres i presję niezależnie od sytuacji.

    Korzystając z metafory, odporność psychiczną można porównać do parasola, tarczy - ułatwia radzenie sobie z przeciwnościami, pomaga redukować stres.

    #Odporność można rozwijać.

    To, co istotne, odporność psychiczną możemy rozwijać w trakcie życia. Hartujemy ją, ucząc się nowych rzeczy, podejmując się wyzwań, ale uwaga - dobrze, kiedy są one adekwatne do naszych zasobów (wiedzy, umiejętności). Nie rekomenduję taktyki „głębokiej wody”, raczej małe, stopniowalne działania.

    #Samoświadomość - kluczem do rozwijania odporności.

    Kluczowa w budowaniu odporności psychicznej jest przede wszystkim samoświadomość - dobrze wiedzieć jakie cechy mam, jakie mnie określają. Z pomocą może tu przyjść m.in. test Insightful Profiler™ (iP121) dostępny w Biurze Karier. Mówi on o 12 cechach, m.in. takich jak opanowanie/frustracja, ekstrawersja/introwersja, konsekwencja/brak dyscypliny.

    Wiedza na temat natężenia tych cech pozwala lepiej rozumieć własne reakcje, zachowania i emocje.

    #Model odporności psychicznej 4C, czyli control, commitment, challange, confidence.

    Model odporności psychicznej zakłada, że mamy 4 obszary, które możemy rozwijać, aby „hartować” swoją odporność psychiczną. Są to:

    • KONTROLA (poczucie wpływu), to zakres, w którym osoba czuje, że steruje swoim życiem, swoimi emocjami.
    • ZAANGAŻOWANIE, które mówi o tym, w jakim stopniu dana osoba jest w stanie wytrwać
      w realizacji celu lub powierzonego zadania.
    • WYZWANIA, one definiują, jak bardzo jesteśmy otwarci na zmianę, czy spostrzegamy sytuację jako „szansę”, czy „zagrożenie”.
    • PEWNOŚĆ SIEBIE, która określa, w jakim stopniu osoba jest pewna sukcesu swoich działań, wykazuje optymizm, inicjuje działania.

    #Hartuj odporność psychiczną już dziś!

    Odnosząc się do powyższego modelu obecną sytuację, można potraktować jako swoisty trening budowania swojej odporności psychicznej.

    JAK TO ZROBIĆ?

    1. KONTROLA

    Z mojej perspektywy najistotniejszy obecnie obszar, nad którym warto popracować.

    Warto zadać sobie pytania:

    • Na co dziś mam wpływ?
    • Co mogę zrobić, żeby ten wpływ zwiększyć?

    Wiem, sytuacja jest trudna. To, co może pomóc to świadomość, że dzisiaj mam wpływ na moje samopoczucie, nastrój i to jak interpretuję to, co się dzieje wokół mnie. Mam również wpływ na to, co mówię do innych (odradzam kłótnie na wyrzucenie z siebie złości, a rekomenduję rozmowę z innymi, którzy mogą okazać wsparcie i wysłuchać).

    Mam również wpływ, jakie myśli pojawiają się w mojej głowie - one zaś wpływają na emocje, które przeżywam. Im więcej obszarów, na które mam wpływ, tym lepiej dla naszej odporności.

    2. ZAANGAŻOWANIE

    Praca zdalna w pracy czy na studiach to zmiana, do której trzeba szybko się zaadaptować. To, co może nam tutaj pomóc to stworzenie PLANU MOTYWACYJNEGO - zastanów się:

    Co Cię motywuje dzisiaj?

    Dodatkowo:

    • rozbij pracę na mniejsze podzadania,
    • korzystaj z kreatywnych metod wspierających naukę - stwórz notatki z wykładów w formie mapy myśli,
    • rób przerwy - oddychaj głęboko, wyjdź na krótki i (bezpieczny) spacer, napij się kawy, chłonąc jej zapach i smak,
    • kończ zadania i monitoruj postępy.

    3. WYZWANIE

    Odczuwany z obecną sytuacją dyskomfort sam w sobie jest już wyzwaniem.

    Brak dostępu do ludzi, miejsc i aktywności... Do tego rozmaite emocje.

    Spróbuj sytuację wykorzystać jako szansę do... poznawania samego siebie (jak zachowuję się w obliczu zmian) czy realizowania nowych działań? Tutaj widzę przestrzeń na kreatywność i mniej standardowe pomysły: co (interesującego) robić w domu?

    4. PEWNOŚĆ SIEBIE

    Osoby o wysokiej pewności siebie są przekonane, że poradzą sobie w każdej sytuacji. Pomaga im w tym pozytywne myślenie, odwołanie się do wcześniejszych, osobistych doświadczeń, rozmowa z innymi, tworzenie wizualizacji. Technik jest wiele. Kluczowa jest tutaj postawa przyjmująca to, co się dzieje z akceptacją, a także proaktywnością, czyli inicjowaniem działań, które mogą ułatwić poradzenie sobie z sytuacją.

     

    Tekst ten proszę, potraktujcie, jako inspirację. Wiem, że sytuacja zaskoczyła każdego z nas. Nie chodzi mi o dawanie szybkich i prostych rad. Bardziej na spojrzenie na swój rozwój właśnie jako drogi, podczas której korzystając z metafory: jest i słońce i deszcz, a nawet burze.

    Wszystkie doświadczenia rozwijają nas, wpływają na kształt naszego JA. To właśnie wyzwania zazwyczaj hartują. Łatwo być radosnym, kiedy wszystko układa się pomyślnie.

    Zachęcam do spojrzenia na obecną sytuację właśnie z takiej perspektywy.

    Życzę spokoju, wyrozumiałości dla samego siebie i pokładu dobrych myśli - na to mamy wpływ!

     

    Autor: Ewa Kluczek-Woźniak

    psycholog, coach, trener - Biuro Karier PW

    Przeczytaj więcej